Trong bài viết này, Kiến Hải sẽ giới thiệu các hình thức trạm biến áp phổ biến – từ trạm treo, trạm giàn, trạm nền cho đến trạm kiosk, compact và trạm trong phòng. Qua đó giúp anh/chị nắm rõ ưu nhược điểm từng loại, lựa chọn giải pháp phù hợp với nhu cầu thực tế.
✅ 1. Trạm treo (trạm cột)
- Mô tả chi tiết: Máy biến áp được treo trực tiếp trên cột điện bê tông ly tâm hoặc cột thép. Các thiết bị bảo vệ như cầu dao phụ tải, cầu chì tự rơi, chống sét van… cũng lắp ngay trên cột hoặc gần máy biến áp. Toàn bộ trạm nằm trên cao, không chiếm đất.
- Ứng dụng: Khu vực nông thôn, vùng có phụ tải phân tán, đường dây hạ thế trải dài.
- Ưu điểm:
- Chi phí đầu tư thấp.
- Thi công nhanh, tận dụng được cột hiện hữu.
- Phù hợp phụ tải nhỏ lẻ.
- Nhược điểm:
- Mỹ quan hạn chế, dễ ảnh hưởng cảnh quan.
- Độ an toàn phụ thuộc nhiều vào hành lang tuyến.
- Khó mở rộng khi phụ tải tăng.
✅ 2. Trạm giàn (trạm khung)
- Mô tả chi tiết: Máy biến áp được đặt trên khung thép hoặc bệ giàn cao khoảng 2–3 m so với mặt đất. Tủ hạ áp và các thiết bị điều khiển được bố trí ngay dưới giàn. Kiểu trạm này vừa tách biệt máy biến áp khỏi tầm với, vừa thuận tiện thao tác từ mặt đất.
- Ứng dụng: Khu vực ngoại ô, nhà máy nhỏ, nơi có mặt bằng rộng rãi.
- Ưu điểm:
- Dễ quan sát, vận hành và thao tác.
- Kết cấu đơn giản, dễ thi công.
- Chi phí vừa phải.
- Nhược điểm:
- Chiếm diện tích trên mặt đất.
- Khả năng bảo vệ hạn chế (dễ ảnh hưởng bởi mưa gió, bụi bẩn).
- Mỹ quan chưa cao so với trạm kín.
✅ 3. Trạm nền (trạm hở)
- Mô tả chi tiết: Máy biến áp đặt trên nền móng bê tông chắc chắn, thường có hàng rào lưới B40 hoặc tường bao xung quanh để bảo vệ. Các thiết bị đóng cắt và tủ hạ áp đặt gần đó, lộ thiên, không có mái che. Người vận hành tiếp cận dễ dàng nhưng vẫn cần rào chắn để đảm bảo an toàn.
- Ứng dụng: Khu dân cư, khu công nghiệp, xí nghiệp sản xuất.
- Ưu điểm:
- Vận hành thuận tiện, dễ kiểm tra bảo dưỡng.
- Chi phí xây dựng hợp lý.
- Có thể lắp nhiều MBA trong cùng khu vực.
- Nhược điểm:
- Yêu cầu diện tích mặt bằng đủ rộng.
- An toàn phụ thuộc vào hàng rào và khoảng cách bảo vệ.
- Thiết bị chịu tác động trực tiếp của thời tiết.
✅ 4. Trạm kiosk (trạm hợp bộ kiểu kios)
- Mô tả chi tiết: Máy biến áp, tủ trung thế và tủ hạ áp được bố trí trong vỏ kim loại kín, chia thành nhiều khoang riêng biệt (khoang trung thế, khoang MBA, khoang hạ áp). Có cửa mở để bảo trì từng phần. Vỏ trạm được chế tạo bằng thép tấm sơn tĩnh điện, có hệ thống thông gió, chiếu sáng và tiếp địa an toàn.
- Ứng dụng: Đô thị, khu công nghiệp, khu dân cư, trung tâm thương mại.
- Ưu điểm:
- An toàn cao, cách ly thiết bị với môi trường bên ngoài.
- Mỹ quan tốt, phù hợp khu vực đông dân cư.
- Bố trí thiết bị gọn gàng, dễ kiểm tra theo khoang.
- Nhược điểm:
- Chi phí đầu tư cao hơn trạm treo, trạm giàn.
- Cần diện tích nền bê tông.
- Thời gian thi công lâu hơn trạm hở.
✅ 5. Trạm compact (trạm hợp bộ khép kín)
- Mô tả chi tiết: Là dạng trạm “nguyên khối” – toàn bộ MBA, tủ trung thế, tủ hạ áp được lắp sẵn trong một container hoặc module thép hàn kín. Các khoang kỹ thuật được thiết kế nhỏ gọn, tối ưu không gian. Trạm được sản xuất đồng bộ tại nhà máy, vận chuyển đến công trình chỉ cần đấu nối cáp là vận hành được.
- Ứng dụng: Đô thị hiện đại, khu dân cư đông đúc, khu vực hạn chế diện tích.
- Ưu điểm:
- Thiết kế nhỏ gọn, chỉ chiếm vài mét vuông.
- Thi công và lắp đặt nhanh (đặt nguyên khối, đấu cáp là vận hành).
- An toàn cao, ít bị ảnh hưởng môi trường.
- Mỹ quan tốt, phù hợp yêu cầu khắt khe về kiến trúc.
- Nhược điểm:
- Chi phí đầu tư cao.
- Khó sửa chữa chi tiết bên trong, thường phải thay module.
✅ 6. Trạm trong phòng (trạm indoor)
- Mô tả chi tiết: Máy biến áp và thiết bị được lắp đặt trong phòng kỹ thuật xây dựng kiên cố, thường bố trí ở tầng trệt hoặc tầng hầm toà nhà. Phòng có tường bê tông, cửa chống cháy, hệ thống thông gió và PCCC riêng biệt. Các khoang trung – hạ áp nằm cùng phòng hoặc phòng liền kề, thuận tiện tích hợp với hạ tầng toà nhà.
- Ứng dụng: Cao ốc văn phòng, chung cư, trung tâm thương mại, nhà xưởng lớn.
- Ưu điểm:
- Bảo vệ thiết bị tốt khỏi mưa nắng, bụi bẩn.
- Dễ tích hợp với hệ thống PCCC, hệ thống kỹ thuật toà nhà.
- Mỹ quan cao, phù hợp công trình trong nhà.
- Nhược điểm:
- Yêu cầu diện tích xây dựng phòng trạm trong nhà.
- Chi phí xây dựng, thông gió và an toàn PCCC cao.
- Cần thiết kế đồng bộ ngay từ đầu dự án.
✅ Kết luận
Mỗi hình thức trạm biến áp có ưu nhược điểm riêng. Tuỳ theo nhu cầu phụ tải, điều kiện mặt bằng và yêu cầu mỹ quan, anh/chị có thể lựa chọn mô hình phù hợp. Kiến Hải sẵn sàng tư vấn và cung cấp thiết bị điện, giải pháp kỹ thuật trọn gói cho mọi loại trạm biến áp.
✍️ Bài viết thực hiện bởi Kiến Hải – đơn vị chuyên cung cấp thiết bị điện và giải pháp kỹ thuật cho công trình trung – hạ thế.
